POST 2. TOLSTOJS ZOEKTOCHT NAAR AUTHENTIEKE JEZUSWOORDEN EN HUN EIGENTIJDSE BETEKENIS. (20-04-2023).

In een Ten geleide meldt de uitgever dat Tolstoj in 1828 werd geboren, als vierde zoon van een welgestelde graaf. Zijn universitaire studie brak hij af, om zich terug te trekken op zijn geboorte domein, waar hij in 1868/69 zijn beroemde werk Oorlog en Vrede, en in1878 Anna Karenina schreef. Hij vertoefde nog vier jaar in het leger, waar hij in de Krimoorlog van 1854-1856 zelfs frontervaring opdeed, waarna hij in 1852 huwde, waarna hij vader werd van dertien kinderen. Hij was inmiddels een beroemd man, maar alle succes voorkwam niet dat hij in een ernstige depressie geraakte. Op zoek naar de zin van zijn leven, las hij de nodige werken op het gebied van het Boeddhisme, de Islam, en het christendom, maar zonder de beoogde zielenrust te ervaren. In 1847 had hij al met zijn Orthodox christelijke achtergrond gebroken, maar ondernam desondanks een uitgebreide studie van de vier evangeliën, dat tussen de jaren 1881 en 1883 Mijn Kleine Evangelie opleverde. Hij kwam tot de overtuiging dat Gods bestaan noch bewezen, noch ontkent kan worden, en ook dat de zin van het leven het menselijk begrip overstijgt. Het ware geloof kon naar zijn overtuiging alleen gevonden worden in een persoonlijke verhouding tot de woorden van Jezus, en niet dat ‘het verworden christendom’, ervan gemaakt had. Dat hield zich juist verre hetgeen Jezus feitelijk beoogd had. En dat was geen geloof met ‘leerstellingen, doctrines en rituelen’. Jezus’ eigen boodschap had een veel eenvoudiger invulling beoogd. Het ging Tolstoj om die leer van Jezus, ‘en bovenal om de vraag hoe die leer ons kan helpen te begrijpen hoe wij moeten leven’, formuleert de uitgever in het Ten geleide. En verder: “Het Kleine Evangelie biedt, in de woorden van Tolstoj zelf, niet minder dan ‘Christus zonder christendom’.”

Nou, die uitgangspunten spraken mij zeer aan, en vertonen grote overeenkomst met mijn eigen beweegredenen om op zoek te gaan naar historisch authentieke woorden van Jezus, en de betekenis die zij in hun oorsprong gehad moeten hebben; dus los van wat later tot het christelijk geloof en de daarmee samenhangende kerktraditie werd. De interpretatie van zulke Jezuswoorden door de kerktraditie noemt Tolstoj ‘leugens’, en een ‘pervertering’ van Jezus oorspronkelijke bedoeling.

(WORDT VERVOLGD)