IN HET BELANG VAN LIMBURG digitaal zaterdag 8 april 2023

Jan Lodder was tot zijn 62ste als neuroloog verbonden aan het Academisch Ziekenhuis Maastricht, sinds zijn pensioen heeft hij zich toegelegd op het leven van Jezus.

Neuroloog Jan Lodder ging op zoek naar historische Jezus: “Zijn boodschap is helemaal ondergesneeuwd”

Riemst -

Met ‘Wat heb je nu nog aan Jezus?’ heeft Jan Lodder uit Riemst zijn tweede boek geschreven over Jezus als historische persoon. “Veel mensen hebben samen met hun geloof ook de historische Jezus overboord gegooid, maar hij verdient beter.”

Joos Meesters

Vandaag om 03:00

Het parcours van Jan Lodder (74) is niet-alledaags. Tot zijn 62ste was hij als neuroloog verbonden aan het Academisch Ziekenhuis Maastricht, sinds zijn pensioen heeft hij zich toegelegd op het leven van Jezus.

“Ik ben opgegroeid in Ridderkerk, bij Rotterdam”, zegt Lodder, die nu in Lafelt woont. “Ik ben protestants-christelijk opgevoed, aan de zware kant, zeg maar. Op zondag gingen we naar de kerk en voor de rest mocht die dag niks.”

Toen Lodder geneeskunde ging studeren, ontstond er een spanningsveld tussen het geloof dat hij van thuis had meegekregen en zijn wetenschappelijke opleiding. “Rond mijn twintigste heb ik gezegd dat ik niet meer naar de kerk ging. In de les biologie leerde ik over de evolutieleer, maar in de kerk kreeg ik te horen dat God de wereld had geschapen. Het lukte niet meer om dat onder eenzelfde noemer te brengen.”

Afkickverschijnselen

Als neuroloog kon Lodder aan de slag in Maastricht, maar religie liet hem niet los. “Veel mensen die afscheid nemen van de kerk hebben daar soms jarenlang last van. Een soort van afkickverschijnselen. Mij heeft het ook nooit echt losgelaten. Ik kon het geloof niet meer verenigen met mijn rationele overwegingen, maar de vragen bleven wel. Wat klopt ervan, wat niet?”

Zo groeide zijn interesse voor de historische Jezus. Lodder: “Jezus heeft wel degelijk geleefd, maar er is heel veel onder de mat geveegd. Hij is door het christelijk geloof toegeëigend en tot boegbeeld gemaakt. Maar hij had een eigen leer en boodschap en die is helemaal ondergesneeuwd. Zijn boodschap was niet christelijk, want het christendom is pas ontstaan na Jezus’ dood. Ik geloofde niet meer in de Christusmythe, maar de historische Jezusfiguur boeit me wel nog.”

Lodder probeerde met zijn wetenschappelijke bagage het christendom van de historische Jezus af te pellen. “Ik heb het bekeken als een wetenschappelijk vraagstuk”, zegt Lodder. “Neem bijvoorbeeld de brieven van de apostel Paulus. Die zijn historisch gezien veel betrouwbaarder dan de evangelisten, die vooral een mooi verhaal wilden neerzetten om mensen te overtuigen. Door de evangeliën naast elkaar te leggen, zie je wel welke woorden van Jezus gemeenschappelijk zijn en dus een kern van waarheid bevatten. Maar de verhalen die ze over Jezus vertellen, moet je met de nodige scepsis bekijken.”

“Jezus’ taalgebruik was fenomenaal en hij was een dichter van wereldklasse”

Jan Lodder, auteur

Wat er na die kritische studie overblijft? “Dat hij zoon van een timmerman was, is alleszins onzin”, zegt Lodder. “Jezus was een schriftgeleerde die sprak vanuit de joodse wijsheidstraditie. Zijn taalgebruik was fenomenaal en hij was een dichter van wereldklasse. Hij heeft een zekere scholing gehad, had een goed observatievermogen, was erg slim en had een diep psychologisch inzicht.”

Volgens Lodder was Jezus iemand die vooral met daden sprak. “Hij hielp zieken, assisteerde bij begrafenissen en vertelde de mensen hoe hij over het leven dacht. Hij verzette zich bijvoorbeeld tegen de verschrikkelijke armoede en de onterechte belastingsystemen van zijn tijd. Als een soort van Gandhi.”

Epilepsieaanval

Als arts kijkt Lodder met bijzondere interesse naar de genezingen die Jezus verricht zou hebben. “Er is een beschrijving van een epilepsieaanval in de Bijbel die niet zou misstaan in een klassiek neurologisch boek. Aan het eind richt Jezus de patiënt op en zeggen de mensen: ‘Wie is die man, dat hij zoiets kan?’ Maar ja, als je weet dat een epileptische aanval altijd vanzelf overgaat, is dat natuurlijk niet zo bijzonder. Ik denk dat veel van die zogenaamde wonderen ontstaan zijn uit Jezus’ zorg voor de zieken en de dankbaarheid van mensen daarvoor.” Ook de verrijzenis, die christenen vieren met Pasen, heeft volgens Lodder nooit plaatsgevonden. “Ik respecteer ieders overtuiging, maar opstaan uit de dood? Dat kan natuurlijk niet.”

Het geloof van zijn jeugd heeft hij afgezworen, maar de historische Jezus beschouwt Lodder nog steeds als een voorbeeld. “Ik ben geen atheïst. Ik leef vanuit de overtuiging dat God bestaat, maar in welke vorm? Dat weet ik niet. Het leven van Jezus zie ik als een voorbeeld van ultieme medemenselijkheid. Hij duldde geen onrechtvaardigheid en was heel consequent.”

Met zijn boeken wil hij niemand overtuigen, maar Lodder vindt wel dat de kerk te strikt vasthoudt aan de Jezus die naar voor geschoven wordt in de Bijbel. “De kerk zegt dat iedereen welkom is, maar je mag alleen luisteren naar hoe zij vinden dat je geloven moet. Als ze daar minder dogmatisch mee zouden omspringen, zouden ze er misschien in slagen om meer mensen bij zich te houden of kerkverlaters terug te halen.”

www.jezusvolgers.com